Nga: Agron Tufa
Çfarë është një intelektual?
Për këtë pyetje, nuk ka nevojë të endemi midis përkufizimeve të pranuara. Gjithçka që duhet të bëni është të dëgjoni zërin e thellë dhe ndriçues të Umberto Ecos, përgjigja e të cilit përfshin kohën me forcën e provave:
“Si do ta përkufizonit termin intelektual”?
Me kthjelltësinë e një njeriu të mençur, Eco i lë mënjanë klishetë:
“Nëse me intelektual nënkuptojmë këdo që punon me kokën dhe jo me duart e tij, atëherë një punonjës banke do të ishte intelektual dhe Michelangelo nuk do të ishte”.
Ky vëzhgim, i ashpër dhe i ndritshëm, i përmbys këndvështrimet. Sot, me përdorimin e gjerë të kompjuterëve, të gjithë mund të pretendonin titullin intelektual. Por, për Econ, dallimi nuk bazohet as në profesion dhe as në klasë.
Kështu, fusha e intelektualit zgjerohet në horizonte të papritura. Fermeri që me një gjest vizionar imagjinon një shartim të ri të aftë për të gjeneruar fryte të reja, është një krijues autentik i dijes. Nga ana tjetër, profesori i filozofisë, sado erudit që të jetë, i cili kufizohet të përsërisë vit pas viti të njëjtin kurs për Heideggerin, i hiqet ky titull.
Çelësi i këtij ndryshimi?
Krijimtaria kritike.
“Mendimi kritik, kjo aftësi për të vënë në dyshim atë që bëjmë ose për të shpikur mënyra më të mira për ta bërë atë, është e vetmja masë e vërtetë e aktivitetit intelektual”.
Përmes këtyre fjalëve, Eco na kujton se intelektuali nuk mjaftohet me të nxënët, ai guxon, shpik, lëviz kufijtë e së mundshmes. Ai nuk fshihet pas të vërtetave të lashta, por i riformon ato, duke i vënë në provë të së tashmes.