Shkup, 28 maj – Maja nga Shkupi, e njohur për publikun për blogun e saj të kuzhinës “Gatimi me Majën”, ka bërë apel në rrjetet sociale për ndihmë për të gjetur pronarët e një qeni, ndoshta një Staffordshire bull terrier ose pit bull, të bardhë dhe kafe, i cili sulmoi dhe plagosi rëndë kafshën e tyre shtëpiake, një këlysh të vogël Lagotto, ndërsa djali i saj po e shëtiste.
Incidenti ndodhi në Kozle mbrëmë rreth orës 8 të mbrëmjes dhe u raportua në polici. Siç shpjegon Maja, pronarët e qenit refuzuan të jepnin emrin dhe mbiemrin e tyre, si dhe numrin e telefonit.
Njoftimi shkaktoi shumë reagime, por edhe polemika rreth pronësisë së përgjegjshme, ose të papërgjegjshme, veçanërisht kur bëhet fjalë për racat e qenve që konsiderohen potencialisht të rrezikshme për shkak të muskujve të tyre të fortë, dhe nëse do të sulmonin një person ose një qen tjetër, mund të shkaktonin lëndime serioze, madje edhe vdekje.
A mund të ecin lirshëm, pa zinxhir, pa maskë, që është detyrë e pronarit, por edhe Ku të raportohet një rast pronësie të papërgjegjshme, shpjegon Dimitar Terzievski, kreu i Departamentit të Mirëqenies së Kafshëve, për “Focus”.
– Në të kaluarën, kishim një ligj kur racat më të mëdha të qenve duhej të mbanin edhe një maskë mbrojtëse ndërsa nxirreshin për shëtitje. Gjobat ishin të mëdha, rreth 400 euro. Por ligji ka pësuar shumë ndryshime.
Në vitin 2023, u bënë ndryshime, të cilat pasuan një debat mbi këtë temë. Tani, sipas ligjit, qentë e atyre racave, pit bull, sharpei, rottweiler dhe të ngjashëm, duhet të mbahen me zinxhir në zonat publike.
Gjobat janë ulur ndjeshëm gjithashtu, por ligji do të përditësohet përsëri, në mënyrë që të mos dëshmojmë ngjarje të pakëndshme që kanë ndodhur pikërisht për shkak të pronësisë së papërgjegjshme.
Pra, tani gjithçka i lihet ndërgjegjes së pronarit, ai duhet të udhëhiqet nga kriteri i socializimit, domethënë, ai vlerëson nëse qeni i tij është i rrezikshëm dhe mund të sulmojë, dhe pastaj vendos vetë nëse do t’i vërë maskë.
Kur bëhet fjalë për një qen që ka sulmuar tashmë një kafshë tjetër ose një person, ai duhet të mbajë maskë kur çohet në një zonë publike, sepse konsiderohet një qen i rrezikshëm.
Gjithashtu, nëse një qen vlerësohet si i rrezikshëm, është e ndaluar që personat nën moshën 18 vjeç ta shëtisin atë, shpjegon Terzievski.
Ai shton se tani edhe dënimet janë ulur ndjeshëm, gjë që mund të kontribuojë në sjellje më të papërgjegjshme nga ana e pronarëve.
Ai thotë se kushdo që vendos të mbajë një qen duhet të jetë i vetëdijshëm për përgjegjësinë që sjell ky vendim, sepse këto janë qenie të gjalla që meritojnë një jetë dinjitoze dhe kujdes të përshtatshëm.
-Ne kemi ligje, ka institucione që janë kompetente në lidhje me këto çështje. Qytetari duhet të informohet dhe të dijë se ku të raportojë një rast.
Për shembull, kur dikush e mban qenin e tij të lidhur me zinxhir, duke e lënë pa ushqim dhe ujë, ky është abuzim i rëndë për të cilin është përgjegjëse policia. Raste të tilla duhet të raportohen menjëherë në Ministrinë e Brendshme.
Kur bëhet fjalë për një qen që pronari e lë të defekojë në hapësira publike ose në oborrin e fqinjit, për të shkaktuar dëme në pronën e dikujt tjetër, kur qeni lihet të lehë me zë të lartë për një periudhë të gjatë kohore, kjo i raportohet inspektorit komunal në komunën ku ndodh ngjarja.
Ekziston edhe edukim për pronarë të tillë të papërgjegjshëm, përveç masave të tjera të përcaktuara me ligj, të cilat më së shpeshti janë gjoba.
Reagimet publike ndaj kësaj teme nuk janë të rralla, d.m.th. ankesa nga qytetarët se racat e qenve që janë madje të ndaluara në shumë vende për shkak të ndërtimit të tyre të fortë po mbahen pa kujdes. Në faqet e njoftimeve, ka njoftime të rregullta se qentë e racave Rottweiler, Pit Bull, Staffordshire Bull Terrier janë në shitje.
Qytetarët kanë bërë thirrje prej vitesh për të vënë rregull në mbarështimin, shitjen dhe mbajtjen e këtyre qenve, të cilët madje kërkojnë edukim të duhur se si t’i rrisin. Dënime të rrepta kërkohen gjithashtu për pronarët që braktisin qentë e tyre, dhe në fakt janë fajtorët më të mëdhenj për situatën alarmante me kafshët e pastreha.