Athinë, 25 shtator – Sanja RISTOVSKA – korrespondente e MIA-s nga Greqia
“Nëse japim një impuls politik, mendoj se bashkëpunimi me Greqinë do të shkojë shumë më tej dhe se me të vërtetë mund të kemi bashkëpunim të shkëlqyer ekonomik dhe padyshim të bëhemi partnerët më të mirë ekonomikë në rajon, sepse e kemi këtë si mundësi”, thekson zëvendëskryeministri dhe ministri i Transportit Aleksandar Nikoloski në një intervistë për MIA-n nga Athina pas takimeve me përfaqësues të lartë të qeverisë greke.
Bashkëpunimi ekonomik, Korridori 10, hekurudha me shpejtësi të lartë, lidhja rajonale ishin në fokus të takimeve të ministrit me zëvendëskryeministrin e Greqisë Kostis Haxidakis, me ministrin e Infrastrukturës dhe Transportit Kristos Dimas, me ministrin alternativ të Infrastrukturës dhe Transportit përgjegjës për trafikun hekurudhor Konstantinos Kiranakis, si dhe me menaxhmentin e portit të Pireut. Për zëvendëskryeministrat e të dy vendeve, ky ishte takimi i parë që theksoi rëndësinë dhe promovimin e bashkëpunimit ekonomik dhe projekteve rajonale të infrastrukturës, ndërsa takimi konfirmoi përpjekjet e të dy vendeve për bashkëpunim më të mirë rajonal në fushën e infrastrukturës, transportit dhe shërbimeve.
Në një intervistë me korrespondenten e MIA-s nga Athina, zëvendëskryeministri Nikolloski foli për projektet aktuale me fqinjin jugor, por edhe për potencialin dhe mundësitë për thellimin e mëtejshëm të bashkëpunimit ekonomik.
Ai analizoi në detaje përfitimet e hekurudhës me shpejtësi të lartë që do të arrijë në Budapest dhe Vjenë nga Athina, nëpërmjet Shkupit dhe Beogradit, do të rrisë të ardhurat dhjetë herë, dhe gjithashtu do të kontribuojë në ekonomi duke lidhur portet greke me Evropën Qendrore.
Përveç kësaj, ai theksoi se me Korridorin 10-D, udhëtimi nga Shkupi në Athinë do të reduktohet nga tetë në pesë deri në pesë orë e gjysmë, Hristos Dimas, me ministrin alternativ të Infrastrukturës dhe Transportit përgjegjës për trafikun hekurudhor Konstantinos Kiranakis, si dhe me menaxhmentin e portit të Pireut. Për zëvendëskryeministrat e të dy vendeve, ky ishte takimi i parë që theksoi rëndësinë dhe promovimin e bashkëpunimit ekonomik dhe projekteve rajonale të infrastrukturës, ndërsa takimi konfirmoi përpjekjet e të dy vendeve për bashkëpunim më të mirë rajonal në fushën e infrastrukturës, transportit dhe shërbimeve.
Ministër, vizita e parë e punës në Athinë. Patët një sërë takimesh, dhe fokusi ishte në lidhshmërinë rajonale dhe bashkëpunimin ekonomik. Cilat janë mesazhet që dërguat dhe çfarë mesazhesh morët?
“Ky është praktikisht takimi i nivelit më të lartë që kemi midis dy qeverive. Pata nderin të takohem me Zëvendëskryeministrin e Greqisë, me kolegun tim, dhe si dy Zëvendëskryeministra diskutuam bashkëpunimin midis dy vendeve. U përqendruam kryesisht në lidhjen e ekonomisë dhe infrastrukturës, e cila është një lidhje e natyrshme. Një lidhje që përcaktohet si nga rajoni ashtu edhe nga natyra. Një korridor i madh pan-evropian kalon nëpër të dy vendet, pra Korridori 10, me alternativën e Korridorit 10-D, dhe është e natyrshme që ne ta zhvillojmë atë korridor midis dy vendeve si në aspektin e lidhjes me autostradë, ku jemi mjaft të përparuar, ashtu edhe në aspektin e lidhjes hekurudhore, ku duam të ndërtojmë një hekurudhë me shpejtësi të lartë që do të shkojë nga
Athina nëpërmjet Selanikut në Shkup dhe nga Shkupi, në veri në Beograd, Budapest dhe Vjenë, dhe kjo duhet të ndryshojë plotësisht strukturën e ekonomisë dhe biznesit në të gjithë këtë rajon.
Gjithashtu, aktualisht po ndërtojmë një lidhje gazi me Greqinë, interkonektorin. Është fjalë për fjalë çështje kohe kur do të lançojmë tubacionin e produkteve, pra tubacionin e naftës, dhe në këtë mënyrë po tregojmë se mund të bashkëpunojmë, gjë që mendoj se ka një reflektim të fortë në marrëdhëniet politike, sepse kur ka marrëdhënie të mira ekonomike, përmirësohen edhe marrëdhëniet politike.
A ka ndonjë afat specifik për hekurudhën me shpejtësi të lartë?
“Nga ana jonë, ne planifikojmë të ndërtojmë nga kufiri në kufi, që do të thotë nga kufiri me Serbinë deri në kufirin me Greqinë. Shpresoj që vitin tjetër të fillojmë punën dhe afati do të jetë pesë vjet nga fillimi i punës, që do të thotë se duhet të përfundojë diku në vitet 2031-2032. Nga ana greke, situata është disi përpara. Athinë-Selanik tashmë ka një hekurudhë me shpejtësi të lartë që shkon në veri nga Selaniku deri në Aksios. Nga atje deri në kufirin me Maqedoninë, deri në Gjevgjeli, kanë mbetur rreth 50 kilometra, për të cilat mora një premtim në të dy takimet me Ministrin e Transportit dhe Ministrin alternativ të Transportit, përgjegjës për hekurudhën, se do të fillojnë punën dhe ndërtimin. Ato do të fillojnë vitin tjetër, kështu që në këtë mënyrë të dy vendet do të lidhen, dhe ne gjithashtu kemi rënë dakord për një marrëveshje pesëpalëshe që duam të nënshkruajmë midis Maqedonisë, Greqisë, Serbisë, Hungarisë dhe Austrisë për bashkëpunim në Korridorin 10, i cili ishte tashmë gati për nënshkrim vitin e kaluar, por për shkak të paqëndrueshmërisë politike që ndodhi në Serbi, u shty dhe tani po e vendosim përsëri në hartë dhe do të donim ta nënshkruanim atë dhe kështu të formalizojmë këtë bashkëpunim të pesë vendeve në Korridorin 10.
Gjatë vizitës suaj në Selanik disa muaj më parë, diskutuat për portin e Selanikut, dhe në Athinë u takuat me përfaqësues të portit më të madh të Athinës. Sa i rëndësishëm është bashkëpunimi në këtë fushë për ne, për tregtinë, për ekonominë, për transportin e mallrave, duke qenë se jemi në qendër të rajonit?
“Këto dy porte janë thelbësore për ekonominë tonë, janë porte natyrore, veçanërisht porti i Selanikut, i cili është shumë afër nesh dhe subjekteve tona ekonomike. Zhvillimi i infrastrukturës, veçanërisht hekurudha, do ta nxisë shumë ekonominë në Maqedoni dhe ndërtimi i hekurudhës së shpejtë, mbi të gjitha, e kishte atë fuqi, sepse presim që të ndërtohet një zonë e madhe ekonomike në të majtë dhe të djathtë të korridorit përgjatë të cilit do të kalojë hekurudha e shpejtë, dhe nga ana tjetër, hekurudha e shpejtë është jetike, vendimtare për portet e Evropës Jugore, në këtë rast dy portet më të mëdha greke të Pireut-Athinës dhe Selanikut, sepse nëse arrijnë të shkojnë nga Pireu në Budapest ose Vjenë në dy ditë e gjysmë, kjo do ta ndryshojë plotësisht biznesin, do të thotë një ndryshim i plotë në filozofinë e biznesit.
Vetëm për t’ju dhënë një krahasim. Aktualisht kemi të ardhura të kompanive hekurudhore maqedonase, infrastrukturës hekurudhore dhe transportit hekurudhor prej rreth 12 milionë eurosh. Ekspertët parashikojnë se me ndërtimin e hekurudhës me shpejtësi të lartë, do të jenë 120 milionë euro, që do të thotë dhjetë herë më shumë, dhe nëse shkon dhjetë herë më shumë, do të thotë shumë, shumë më tepër punë për portet e Athinës dhe Selanikut. Në planin afatmesëm, po shqyrtojmë edhe bashkëpunimin me portin e Kavallës, portin e Igumenicës në pjesën perëndimore të Greqisë dhe portin e Aleksandropolit në pjesën lindore, kështu që kemi mundësi të shumta për bashkëpunim.
Pjesa e autostradës që lidh Selanikun me pikën kufitare me vendin tonë është shumë e keqe, aksidentet rrugore ndodhin mjaft shpesh, dhe popullsia lokale nga qytetet greke përreth e ka ngritur gjithashtu këtë çështje të përmirësimit të rrugës. A keni diskutuar për këtë temë?
“Lidhur me lidhjen e autostradës, ju e dini që i gjithë Korridori 10 nga kufiri me Serbinë deri në kufirin me Greqinë në anën maqedonase është përfunduar, është normale që nevojiten riparime të caktuara, disa rindërtime, gjë që është normale në mirëmbajtjen e autostradës, të cilën e bëjmë rregullisht. Për vitin e ardhshëm kemi një plan të madh për një rindërtim të madh, por është e vërtetë që nga kufiri diku mbi Selanik nuk kemi autostradë, është më shumë një autostradë dhe morëm një angazhim se do të sigurojnë një lidhje të plotë autostrade, e cila do të ndihmojë në lidhjen jo vetëm me ne, por edhe me vende të tjera dhe kjo është veçanërisht e rëndësishme për ta për turizmin.
Dhe tema e dytë që diskutuam është Korridori 10-D që shkon nga Shkupi përmes Gradsko – Prilep – Manastir – pikën kufitare të Mexhitlisë, nga ana tjetër del në Follorinë dhe Kozan dhe zbret drejt Athinës. Kjo do të thotë që në vend të udhëtimit aktual tetë-orësh nga Shkupi në Athinë, do të jetë diku midis pesë dhe pesë orë e gjysmë. Nga ana jonë, po punojmë shumë. Tashmë kemi nisur autostradën që shkon nga Gradsko përmes Drenovës në Farish. Tani po punojmë në një projekt për Farish – Prilep, Prilep-Manastir, një autostradë tashmë po ndërtohet dhe faza tjetër, projekti është gati, një anashkalim i Manastirit perms unazës dhe një lidhje me kufirin. Nga ana e tyre, tashmë ka një autostradë përgjatë Follorinës, nga Follorina në Kozan ka një autostradë dhe ata tashmë po hapin rrugën, duke u lidhur me autostradën kryesore që lidh Selanikun dhe Athinën dhe në këtë mënyrë mund të hapim Korridorin 10-D, i cili do të jetë një alternativë ndaj Korridorit 10, por edhe një lidhje shumë më e shpejtë midis Athinës dhe Shkupit.
Projektet që përmendët janë projekte specifike, të zhvilluara për bashkëpunim me Greqinë. Por a ka potencial shtesë që nuk është shfrytëzuar dhe që të dy vendet, si vende fqinje, mund ta përdorin në të ardhmen?
“Absolutisht. Mendoj se shumë kompani maqedonase tashmë shohin një mundësi për të investuar në Greqi. Ka edhe investime në turizëm, shumë kompani maqedonase po investojnë në turizëm në Greqi. Kompani të shumta greke janë tashmë të pranishme në tregun maqedonas dhe shumë po njoftojnë praninë e tyre. Ne kemi një prani në pothuajse të gjithë sektorët dhe nëse japim një impuls të tillë politik, mendoj se ky bashkëpunim do të shkojë shumë larg dhe se me të vërtetë mund të kemi bashkëpunim të shkëlqyer ekonomik dhe padyshim të bëhemi partnerët më të mirë në rajon, sepse e kemi këtë si një mundësi”.