Shkup, 23 shtator – Deklarata e mbrëmshme e Menduh Thaçit se nëse “Fronti Evropian apo AKI tani hap gojën edhe një fjalë më shumë” do të zbulojë të gjitha tentativat e tyre për të hyrë në qeveri përmes Mickoskit, me emra e mbiemra, përbën një kthesë të rëndësishme në diskursin politik shqiptar në Maqedoninë e Veriut. Ky paralajmërim nuk është vetëm një sfidë personale e Thaçit ndaj rivalëve të tij, por një shenjë se nën sipërfaqen e retorikës politike fshihen pazare dhe ndërmjetësime të errëta ku përfshihen jo vetëm aktorë politikë, por edhe biznesmenë nga Shkupi dhe Shqipëria, shkruan Zhurnal.
AKI te pragu qeverisë –
Deklarata e Thaçit e thënë mbrëmë në emisionin Debat21 hedh në erë një prej tezave kryesore të AKI-së pretendimin se ata janë mburojë e interesave të shqiptarëve. Nëse, siç thotë Thaçi, kanë qenë të gatshëm të hyjnë në qeveri edhe pa kryetar parlamenti, atëherë rrëzohet tërësisht miti se ata e lidhin fatin e tyre politik me parime të qarta kombëtare. Aty ku pranohet të futesh në qeveri pa kushte themelore, tregtohet jo vetëm pozita politike, por edhe dinjiteti kolektiv i shqiptarëve.
Ky dimension i “uljes së pazareve” ka ndikim të drejtpërdrejtë edhe në raportin VLEN–VMRO. Për VMRO-në, fakti që një pjesë e spektrit shqiptar Fronti Evropian ka qenë i gatshëm të negociojë pa kushte, ka ulur vlerën e negociueshme të VLEN-it. Në praktikë, kjo i ka dhënë Mickoskit një avantazh strategjik të shfaqë shqiptarët si të ndarë, të përçarë dhe mbi të gjitha të etur për pushtet, gjë që i lejon atij të diktojë ritmin e marrëveshjeve dhe të shtrëngojë kushtet.
Nëse analizojmë diskursin e Thaçit, vërehet një element i qartë i paralajmërimit ai nuk flet për hipoteza, por për episode konkrete, me emisarë të dërguar nga qarqe biznesore, me përulje të hapur, me negociata që shkelin çdo vijë të kuqe të shpallur publikisht. Ky lloj denoncimi, edhe pse ende jo i shoqëruar me emra publikë, ka dy funksione të paralajmërojë Frontin Evropian se nuk ka imunitet moral dhe të përgatitë opinionin publik se e gjithë retorika për “dinjitet dhe parime” është, në fakt, një fasadë.
Çfarë qëllimi ka AKI?
Në këtë prizëm, pyetja legjitime që lind është cili ka qenë interesi real i Frontit Evropian dhe sot i AKI-së? Ka qenë fjala për pjesëmarrje në qeveri me çdo kusht, për mbrojtjen e privilegjeve dhe rrjeteve klienteliste të elitës, apo përfaqësim me dinjitet të shqiptarëve? Nëse prioriteti është qeveria, atëherë çdo kompromis bëhet i pranueshëm. Por nëse do të ishte dinjiteti, atëherë linja e kuqe do të ishte e pakalueshme. Thaçi po thotë me gjuhë të koduar se Fronti Evropian nuk ka pasur kurrë në mendje të dytën.
Nga ana tjetër, ky zhvillim tregon edhe një dimension tjetër rolin e biznesit në politikë. Përdorimi i biznesmenëve si emisarë tregon qartë se politika nuk është thjesht garë idesh, por një fushë ku kapitali ekonomik dhe interesat e ngushta ndërthuren me pushtetin. Kjo është një tendencë që e kemi parë shpesh në rajon aty ku partitë nuk munden të komunikojnë drejtpërdrejt, futen aktorët ekonomikë për të bërë presion, për të ndërmjetësuar dhe për të garantuar marrëveshje.
Kjo gjithashtu ka pasoja serioze për kredibilitetin e AKI-së në raport me votuesit shqiptarë. Nëse qytetarëve u është shitur ideja se kjo forcë politike është e vetmja që mund të mbrojë të drejtat e tyre, ndërkohë që në prapaskenë zhvillohen pazare të turpshme, atëherë kjo do të thotë se përfaqësimi është reduktuar në një mjet për pushtet dhe jo një mision për komunitetin. Ky është edhe momenti ku dinjiteti kombëtar hyn në konflikt me interesin për pushtet.
Fatkeqësisht, nga perspektiva e VMRO-së, situata është ideale duke pasur dy blloqe shqiptare që konkurruan për t’u futur në qeveri, ata mund të diktojnë kushte dhe të minimizojnë kërkesat. Nga perspektiva e shqiptarëve, megjithatë situata është alarmante në vend se të forcojnë pozicionin negociues përmes unitetit dhe kërkesave të qarta, partitë shqiptare e kanë dobësuar atë me pazare dhe ambicie të fshehta. /Zhurnal.mk